Zrównoważone i niskoemisyjne rolnictwo

Rolnictwo zrównoważone obejmuje wszelkie działania ograniczające negatywny wpływ rolnictwa na środowisko, a umożliwiające bardziej efektywne i przyjazne dla środowiska wykorzystanie zasobów np. gleby, wody, maszyn, środków ochrony roślin.

Rolnictwo zrównoważone nie jest średnią wyciągniętą z rolnictwa konwencjonalnego i ekologicznego, ale czerpie najlepsze wzorce z nich obu, dodatkowo uwzględniając aspekt społeczny.   |  fot. pixabay

Nasion, nawozów czy energii, przy zachowaniu opłacalności produkcji rolniczej  i jej akceptacji społecznej. Można scharakteryzować je jako sposób prowadzenia działalności rolniczej, znajdujący się pomiędzy rolnictwem ekologicznym a konwencjonalnym. Gospodarstwa rolne prowadzone w modelu rolnictwa zrównoważonego korzystają z naturalnych metod ochrony upraw i ich nawożenia. Wykorzystują jednocześnie preparaty chemiczne, jednak ich użycie ogranicza się do niezbędnego minimum.

Stosowane są z wykorzystaniem narzędzi rolnictwa precyzyjnego, w ilości adekwatnej do potrzeb gleby i roślin. W rolnictwie zrównoważonym ważne jest wykorzystywanie postępu technologicznego i biologicznego w celu ograniczenia stosowania chemicznych nawozów i środków ochrony roślin. Jedną z ważniejszych praktyk rolnictwa zrównoważonego jest dążenie do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu Unia Europejska ma osiągną neutralność klimatyczną do 2050 r. Realizacja tego celu będzie w najbliższych latach również wyzwaniem dla rolnictwa. Polskie rolnictwo odpowiedzialne jest za około 9% krajowej emisji gazów cieplarnianych.

Produkcja roślinna przyczynia się zarówno do emisji, głównie w wyniku nawożenia azotem, jak i do sekwestracji, czyli zatrzymywania węgla w glebie, natomiast produkcja zwierzęca jest źródłem emisji metanu i odpowiada za następstwa niewłaściwego zarządzania nawozami naturalnymi. W Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 przewidziano szereg instrumentów wsparcia dla rolnictwa zrównoważonego i niskoemisyjnego. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych będzie realizowana poprzez ekoschematy z zakresu gospodarki nawozami, w tym doglebowa aplikacja nawozów naturalnych oraz dotyczące uproszczonych systemów uprawy.

Dodatkowo w ramach ekoschematów wspierane będzie utrzymanie zadrzewień śródpolnych i systemów rolno-leśnych, które dzięki zdolnościom pochłaniania dwutlenku węgla przyczynią się do łagodzenia negatywnych skutków zmian klimatu. W kontekście rolnictwa zrównoważonego istotne będzie także wsparcie w ramach ekoschematów Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin czy Biologiczna Ochrona Upraw.

Realizacja działań wdrażanych w ramach ekoschematów będzie wspierana szeregiem działań inwestycyjnych w zakresie m.in.:

właściwego przechowywania nawozów naturalnych,

uprawy bezorkowej,

precyzyjnej aplikacji nawozów,

leśnictwa i zadrzewień, jak np. zalesianie gruntów rolnych, tworzenie zadrzewień śródpolnych, zakładanie systemów rolno-leśnych, czy zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych.

Komplementarnie do działań promujących wdrożenie odpowiednich praktyk rolniczych wspierających rolnictwo zrównoważone i niskoemisyjne, możliwa będzie realizacja inwestycji z zakresu energii odnawialnej oraz wykorzystania odpadów z produkcji rolniczej do pozyskiwania energii.

Jakimi rozwiązania dysponują obecnie rolnicy i sadownicy chcący prowadzić swoją działalność zgodnie z zasadami rolnictwa zrównoważonego można zobaczyć w filmie, który znajduje się pod tym linkiem: https://youtu.be/MWFaaR-c49g

Źródła: Projekt Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, listopad 2021 r.,https://rolnictwozrownowazone.pl. fot. https://pixabay.com

Projekt finansowany w ramach programu IMCAP Unii Europejskiej.

Treść niniejszego artykułu przedstawia wyłącznie poglądy jego autora i jedynie autor ponosi za niego odpowiedzialność. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych w nim informacji.

(mat. zewnętrzny)