Pradziadek Marka Balickiego był sołtysem Swornegaci

Korespondencyjny członek chojnickiego oddziału ZK-P i b.minister zdrowia Marek Balicki przedstawił wczoraj (10.07) w WDK w Swornegaciach referat historyczny o tym, jak to przez 2 lata wybierano pierwszego po odzyskaniu niepodległości sołtysa tej wsi.

11 lipca 2025  09:59

Marek Balicki przez rodzinne powiązania ma sporą wiedzę na temat historii Swornegaci dotyczącej lat międzywojennych, którą przekazał uczestnikom spotkania.   |  fot. (je)

Mogło początkowo zastanawiać, dlaczego akurat Marek Balicki interesuje się historią Swornegaci, ale już na wstępie prelekcji wyjaśnił, że … jego pradziadek był sołtysem tej miejscowości. W latach 1920-1935 ówczesny sołtys miał zupełne inne uprawnienia, niż współcześni. Okazało się, że był kimś w rodzaju wójta od 1990, a nawet miał uprawnienia policyjne. Mógł aresztować za … odmowę udziału w akcji gaśniczej! Do 1935 powiat chojnicki miał 88 gmin z sołtysami i powierzchnię większą od aktualnej o 1/3.

Wspomniał, że przed powrotem do Macierzy w styczniu 1920 roku Swornegacie były wsią zagrodową i z rybakami. Ważną rolę pełnił w życiu wsi ks. Franciszek Dopiewski, proboszcz od 1900, który „był animatorem życia społecznego w Swornegaciach”, jak zauważył Marek Balicki. Wybory sołtysów w naszym powiecie zostały w 1920 ustalone na sierpień, gdyż czekano na ustabilizowanie jego zachodniej granicy (gmina Konarzyny weszła w granice II RP dopiero w maju 1920). Nie były wtedy zbyt dobre nastroje wśród miejscowej ludności, która bardzo źle przyjęła zrównanie siły nabywczej marki niemieckiej i polskiej w b.zaborze rosyjskim, która była wcześniej 3-4 razy mocniejsza. Zachowanie nowych władz i wojska polskiego też nie było poprawne.

Same wybory pierwszego sołtysa zakończyły się powodzeniem dopiero po 2 latach. Ówczesne przepisy stanowiły, że musiał te wybory zatwierdzić starosta. Mógł za zgodą odpowiednika Zarządu Powiatu odmówić. Pierwsze wybory zostały unieważnione, bo wybrany jeszcze w 1918 sołtys Bronisław Gliszczyński spóźnił się … o jeden dzień z powiadomieniem o terminie sesji radnych w tym sołectwie/gminie, wybranych kilka tygodni wcześniej. A właśnie na sesji RG mieli oni wybrać sołtysa. W sumie dopiero w 1922 wybrano skutecznie na sołtysa ponownie Bronisława Gliszczyńskiego. Ale ówczesne przepisy przewidywały, że pierwsza kadencja sołtysa może trwać tylko 3 lata, ale następne po 6 lat, więc w 1923 były znowu wybory na sołtysa Swornegaci.

Więcej szczegółów prelekcji b.ministra zdrowia w pełnym zapisie video i w fotogalerii ze slajdami dot. tematu wykładu.

(je)