Ks. Adam Boniecki o wolności i patriotyzmie

Na takiego gościa czeka się latami. Chojnicki klub Tygodnika Powszechnego miał fart, bo ks. Adam Boniecki przyjechał do Charzyków, by ochrzcić tam dziecko.

16 listopada 2018  09:43

Podziel się:  

Zahaczył więc i o Chojnice, gdzie spotkał się nie tylko z klubowiczami, także z młodymi ludźmi z II LO. Część licealistów miała już okazję spotkać się z ks. Bonieckim w Sztutowie, gdzie ks. Adam wprowadził ich w temat wojny i Holokaustu, relacji polsko-żydowskich i  źródeł antysemityzmu. W środę 14 listopada w sali nr 44 II LO snuł refleksje o tym, czym jest wolność i na czym polega patriotyzm.

Ale nie zabrakło i innych przemyśleń honorowego naczelnego Tygodnika. Robiąc krótkie resume naszych stu lat wolności, zauważył, że nadal mamy z nią problem i w myśl tego, co o wolności pisał Józef Tischner, wciąż jest ona „nieszczęsnym darem”. – Bo jest wolność, ale co dalej – mówił. – Wielu z nas marzy o tym, żeby przyszedł jakiś dyktator i powiedział im, co mają robić…

Kto ty jesteś?

Dla ks. Bonieckiego alergiczna jest ta odmiana patriotyzmu, która w ekshibicjonistyczny sposób eksponuje katolickie i bogoojczyźniane frazesy. To pachnie mu zawsze manipulacją i grą, żeby coś wyciągnąć ze społeczeństwa. – Ten przegadany, efekciarski patriotyzm, bez fundamentów, ale za to pełen patosu wywołuje u mnie odruch wymiotny – stwierdził. – Chce się po prostu rzygać.

Boniecki podkreśla, że patriotyzm to coś bardzo głębokiego. Czy być Polakiem, to znaczy nie mieć przodków z Włoch (jak on sam), czy to znaczy nie być Żydem (co się jemu mylnie przypisuje)? Takie myślenie przypomina to, co robili hitlerowcy, którzy badali czystość rasy. Czy związek z ojczyzną można określić przez upodobanie do tych wierzb płaczących i krów pasących się na łące? Czy kochamy kraj, bo jest najpiękniejszy pod słońcem? – Bez przesady, są piękniejsze – śmieje się ks. Adam.

Są ludzie, którzy chcą być Polakami z wyboru. Są tacy, którzy na emigracji nie zapominają o języku swoich przodków. – A więc tego utożsamienia z naszym krajem dokonujemy dzięki kulturze i poprzez nią – podkreśla. – Łączy nas wspólny kod kulturowy. Dodaje, że patriotyzm nikogo nie wyklucza i jest otwarty na bogactwo innych ludzi. Ironizuje, że nie ma czegoś takiego jak „dusza narodu” i że czas przestać powtarzać banialuki, że Pan Bóg nas (Polaków) do czegoś powołał.

Serce po lewej, portfel po prawej

Ubolewa, że stajemy się czcicielami czysto konsumpcyjnych wartości. Liczą się dobry zawód, pieniądze, zdrowe potomstwo. Przedsiębiorcy mają na uwadze tylko szmal. Kiedyś tzw. wyższe warstwy społeczne chociażby snobowały się na to, by postawić szkołę, szpital, by edukować. Dziś ten aspekt społeczny, to odwołanie do kontekstu jest bardzo rzadkie. – Ludzie mają serce po lewej stronie, a portfel po prawej – mówi ks. Boniecki. – I jest nawet takie powiedzenie, że lepiej zjeść i zwymiotować, niż wyrzucić i zmarnować. Dziś ma nam być przede wszystkim miło i przyjemnie. Jak komuś żona się rozchoruje, to ją odda do przytułku i weźmie sobie nową.

On sam uważa – i gdyby miał komuś coś radzić, to właśnie to powiedziałby za prof. Bartoszewskim, że warto być przyzwoitym. Warto być altruistą i to nie dlatego, że dobry uczynek nam się od razu opłaci…

Arcydzieło Ogórka

Do czytania ks. Boniecki poleca najnowsze dzieło Michała Ogórka o stu latach naszej władzy. – To arcydzieło – zachęca. – Dzieciom w kolebce kazałbym czytać zamiast Bełzy. Podkreśla, że by nie skostnieć, nie ma co iść na łatwiznę. – Wszystko, co wymaga wysiłku, jakoś nas odstręcza. Ja sam się przyłapuję na tym, że w TV oglądam jakieś kretynizmy – mówi. Wraca do Leszka Kołakowskiego i do jego teorii mitycznego poznania, zaśmiewa się przy opowiadaniach Zoszczenki o Leninie, namawia do przeczytania tekstu Benedykta XVI „O wierze chrześcijańskiej” i odsyła do Zygmunta Baumana.

Mamy zapas księży

Jak widzi przyszłość Kościoła w Polsce? Nie tak różowo. Bo owszem, jakiś zapas księży jeszcze jest, jest też jeszcze jakieś  zaplecze finansowe. Ale religijność w kraju się zmienia, autorytet księży już też nie jest taki jak dawniej. – Teraz jak gdzieś biskup przyjeżdża, to na mszy jest jeszcze mniej ludzi niż zwykle – zauważa. – Do tego ksiądz, który pracuje jak urzędnik, Kościół funkcjonujący jak instytucja. To się nie utrzyma. Ludzie będą od takiego Kościoła odchodzić. A co będzie? Ruchy takie jak neokatechumenat, charyzmatyczne? Nie wiem.  Ale na pewno takiej laicyzacji jak na Zachodzie nie będzie. Tak przynajmniej sądzą co niektórzy.

Ks. Boniecki zastanawia się, co się stało z naszą wiarą, jeśli na spowiedzi ktoś wyznaje, że nie był w niedzielę na mszy św., bo został przy chorym ojcu. I czy na pewno Pan Bóg będzie sprawdzał nasze menu i wyśle nas do piekła za zjedzenie w piątek mięsa? Sam chyba lubi niekonwencjonalne pomysły, bo na koniec opowiada, że przyjechał w nasze strony, by ochrzcić dziecko, bo pani, która napisała do Tygodnika, księży nie znosi… Dziecka by nie ochrzciła, no chyba że ks. Adam by przyjechał… Więc wsiadł do auta i oto jest.

Tekst i fot. Maria Eichler