...
...Partycypacja w polskim ...
...
...Partycypacja w polskim prawie
W Konstytucji RP nie znajdziemy zapisu odnoszącego się bezpośrednio do form działań partycypacyjnych.
Są jednak liczne odniesienia zapewniające obywatelom szereg praw pośrednio związanych z partycypacją obywatelską.
O partycypacji w Konstytucji RP
W Konstytucji RP można znaleźć następujące nawiązanie do szeroko pojętej partycypacji obywatelskiej w niżej wymienionych artykułach:
1. Prawa do informacji dla każdego obywatela
art. 61 - prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne,
art. 71 - prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.
2. Dialogu społecznym
art. 20 – opisuje on ogólną potrzebę dialogu oraz współpracy grup społecznych, ale tylko w kontekście ustroju gospodarczego. Przykładem takich działań jest Komisja Trójstronna – jej działania obejmują dialog rządu, zrzeszeń pracodawców i związków zawodowych.
3. Narzędziach oceny funkcjonowania instytucji władzy
art. 63 – na jego podstawie każdy obywatel może składać petycje, wnioski i skargi w interesie swoim lub publicznym.
4. Możliwość tworzenia prawa przez obywateli
art. 118 ust. 2 – który mówi o warunkach obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej. Artykuł ten daje szansę poddania pod dyskusję Parlamentu ustawy przygotowanej przez obywateli. Jednym z wymogów jest podpisanie jej przez 100 tys. obywateli.
5. Wyrażeniu opinii obywateli poprzez referendum (opinia jest wiążąca)
art. 125 – w szczególnych sprawach daje Sejmowi możliwość (przy zgodzie Senatu) zarządzenia referendum. Można to również zrobić na wniosek 500 tys. obywateli. Wynik referendum jest wiążący jeśli wzięła w nim udział ponad połowa osób do tego uprawnionych.
art. 170 – daje możliwość przeprowadzania referendów lokalnych. Zarządzić może je organ stanowiący samorządu terytorialnego albo uprawnieni do głosowania (10% w przypadku gminy i powiatu, 5% w przypadku województwa). Wynik referendum jest wiążący jeśli w głosowaniu weźmie udział ponad 30% uprawnionych do głosowania i ponad 50% z nich opowie się za jedną z opcji.
W kontekście partycypacji ważna jest Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Dotyczy ona przede wszystkim współpracy organów władzy rządu/samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi oraz pożytku publicznego. Forma współpracy może dotyczyć konsultacji projektów aktów prawnych oraz tworzenia wspólnych zespołów o charakterze inicjatywnym lub doradczym.
Kolejną wartą wspomnienia ustawą jest Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 roku o Radzie Ministrów, która umożliwia temu organowi powoływanie różnych zespołów i rad, jako organy pomocnicze.
Partycypacja a prawo w obrębie samorządu terytorialnego
W obrębie samorządu terytorialnego podstawą prawną do prowadzenia konsultacji społecznych są następujące akty prawne:
• ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 roku,
• ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 roku,
• ustawa o samorządzie wojewódzkim z dnia 5 czerwca 1998 roku.
Poziom Podstawa prawna Zobowiązanie samorządu terytorialnego do przeprowadzenia konsultacji społecznych
Gminny Ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 roku • tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia gmin oraz ustalania ich granic;
• nadania gminie lub miejscowości statusu miasta i ustalenia jego granic;
• ustalenia lub zmiany nazw gmin oraz siedzib ich władz;
• utworzenia jednostki pomocniczej;
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym • sporządzania projektu studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego (ustawa określa minimalne warunki przeprowadzenia konsultacji: harmonogram i zasady informowania i przeprowadzania konsultacji społecznych, tryb informowania o wynikach konsultacji),
• sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tutaj podobnie ustawa określa minimalne warunki dotyczące trybu przeprowadzenia konsultacji).
Powiatowy Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 roku • analogicznie do gmin,
Wojewódzki Ustawa o samorządzie wojewódzkim z dnia 5 czerwca 1998 roku • specyficznym konsultacjom podlega tworzona przez regionalny samorząd terytorialny strategia rozwoju województwa
Polskie prawo rzadko nakazuje organizowanie konsultacji społecznych czy włączenie obywateli w proces decyzyjny. Już na pewno w polskim prawie nie znajdziemy szczegółowych wymagań odnośnie trybu organizowania i przeprowadzania konsultacji społecznych – nawet tam, gdzie są one obowiązkowe. Niestety w Polsce najczęściej organy realizują tylko nakazane im ustawą minimum..., źródło: http://partycypacjaspoleczna.org/on-line-biblioteka/baza-wiedzy/51-partycypacja-w-polskim-prawie, 2015.08.18....,....