Lekcja historii na V poligonie zimowym …

Stało się już tradycją, że dwa razy w roku Borne Sulinowo zmienia się w jeden, wielki wojskowy poligon. To właśnie w tym miasteczku, położonym pośród lasów, wyznaczają sobie spotkania miłośnicy i hobbyści "militarnych klimatów".

Coraz więcej chojniczan uczestniczy w tego typu zlotach – mówi Dariusz Wałdoch (w środku).   |  fot. D. Wałdoch

To co odróżnia Borne Sulinowo od czasów, gdy stacjonowały tu wojska niemieckie, a po 1945 roku wojska radzieckie to, że zamiast prawdziwych żołnierzy jest obecna armia cywilna -  ludzi poprzebieranych w mundury wojskowe z całego świata.

Tak było i w ostatni weekend (5 - 7 luty)  - około 500 uczestników stanęło gościną na dawnych terenach byłego niemieckiego i rosyjskiego garnizonu w Bornem Sulinowie. Pasjonaci militariów przyjechali do "leśnego miasteczka" nie tylko z naszego kraju, ale także z Niemiec i Holandii. Oczywiście - jak na każdej edycji - wśród grona uczestników nie zabrakło i Chojniczan. Coraz więcej jest również widzów odwiedzających teren zlotu.

W miasteczku zlotowym można było podziwiać ciężki sprzęt bojowy - m.in. samobieżną haubicę 122 mm 2S1 "Gożdzik", brdm-y również inne egzemplarze sprzętu gąsienicowego. Było też dużo sprzętu samochodowego. Poligon zimowy to trochę inna impreza niż poligon letni. Militaryści przyjeżdżają w lutym, by pochwalić się, co nowego kupili, co nowego wyremontowali i czym nowym przyjadą na letni zlot w sierpniu.

Zlot zimowy to takie bardziej towarzyskie spotkanie. Większość zlotowiczów zakwaterowała się w pensjonatach, ale nie brakuje też takich, którzy spali pod namiotami lub w swoich samochodach sztabowych i terenowych. Pełna parą pracowało Kasyno Poligonowe - zlotowicze bawili się wieczorami do białego rana wyśmienicie.

Impreza cieszy się z roku na rok coraz większą popularnością. Przyjeżdżają wtedy prawdziwi pasjonaci wojskowości (zwani przez organizatorów "twardzielami") - bo kto normalny chciałby nocować w mrozie i śniegu pod namiotem?!  Była zabawa, ale i była chwila zadumy. Uczestnicy zlotu, w sobotę rano, pojechali autobusami w podróż historyczną na teren byłego Oflagu II D. Część z nich pozostała w miasteczku zlotowym by wypróbować swój sprzęt bojowy na słynnym Tankodromie.

Historia Oflagu II D

Oflag II D Gross Born był niemieckim obozem jenieckim dla oficerów. Został on utworzony 1 czerwca 1940 r. na terenach dzisiejszego Kłomina, gdzie od września 1939 r. istniał obóz przejściowy dla jeńców wojennych Dulag, przekształcony w listopadzie w obóz dla jenców szeregowych w Stalag.

Początkowo w obozie przebywali tylko francuscy jeńcy wojenni. W lutym 1941 r. było tam 3166 oficerów i 565 ordynansów. W październiku 1941 r. przywieziono do obozu 26 000 jeńców radzieckich, z których w lutym pozostało tylko 8 000, gdyż znaczna ich część zmarła śmiercią głodową. W połowie 1942 r. Francuzi zostali z obozu wywiezieni, a zamiast nich osadzono Polaków, których 1 czerwca 1942 r. było 2818 (2544 oficerów i 274 ordynansów).

Liczba polskich jeńców znacznie wzrosła w latach 1944-1945 (do ok. 8 000), gdyż wówczas przeniesiono do obozu ok. 2500 oficerów z likwidowanego obozu w Neubrandenburgu i do obozu trafiła - po upadku powstania warszawskiego - znaczną część powstańców. Na początku 1945 r. Niemcy rozpoczęli likwidacje obozu i jeńców ewakuowano na zachód do Sandbostel. Trasa przemarszu wyniosła ponad 700km.

Mimo trudności i niebezpieczeństw życia obozowego żołnierze starali się organizować czas i w jakikolwiek sposób służyć Polsce. W obozie działała organizacja konspiracyjna Odra, na czele, której stał płk Witold Dzierżykraj - Morawski, pełniący jednocześnie funkcje starszego obozu. Wychodziły też podziemne pisma: Zadrucie, Znaki, Alkaloidy. Jeńcy organizowali zajęcia kulturalne, oświatowe i sportowe.

W obozie była biblioteka, licząca ok. 22 tys. książek. Leon Kakol - nauczyciel, wychowawca wielu pokoleń młodzieży prowadził zajęcia dla żołnierzy m. in. Z historii Polski. Ukończył w Oflagu wyższe studia pedagogiczno-społeczne pod kierunkiem prof. Stanisława Kwiatkowskiego, które po wojnie w 1947 r. pozytywnie zweryfikowano w Warszawie. Zygmunt Weiss - lekkoatleta, dwukrotny olimpijczyk, dziennikarz sportowy redagował obozowy Przegląd Sportowy.

Przez okres pobytu wydał go ponad 1500 numerów. Była to gazeta codzienna, opisująca głównie sprawy obozu. Na jej łamach Zygmunt Weiss na bieżąco komentował rozgrywki obozowej ligi piłkarskiej. Szczególną jego inicjatywą było zorganizowanie Igrzysk olimpijskich, które odbyły się w Oflagu w 1944 r. Startowało w nich 464 zawodników w kilkunastu konkurencjach lekkoatletycznych.

Niemcy zabronili jedynie rzutu oszczepem, strzelania z luku i skoku o tyczce. Wcześniej ogłoszono konkurs plastyczny, zorganizowano wystawę o tematyce olimpijskiej. Defilada odbyła się przed najstarszym stopniem gen. Ludwikiem Kmicicem - Skrzyńskim. Zwycięzcom wręczano medale, wybite przez pocztę obozową, która ponadto przez cały okres istnienia obozu wyprodukowała ok. 120 tys. znaczków.

W obozie przebywali także ludzie polityki, nauki i literatury, chociażby Leon Kruczkowski - pisarz i dramaturg, Stanislaw Ryszard Dobrowolski - pisarz, poeta, członek grupy poetyckiej Kwadryga, Tadeusz Brodniewicz - wybitny prawnik i adwokat, Adam Rapacki - późniejszy minister spraw zagranicznych w rządzie Władysława Gomułki, wreszcie prof. Aleksander Gieysztor - historyk, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich naukowców II połowy XX w. Działalność osadzonych w obozie oficerów jest przykładem tego, jak będąc w niewoli żyć, by nie zatracić człowieczeństwa. (źródło: http://www.bornesulinowo.gawex.pl/zs/index.php?id=oflag)

Zimowa edycja zlotu militarnego w Bornem Sulinowie za nami - przed nami kolejne wyzwanie - w sierpniu odbędzie się Międzynarodowy Zlot Pojazdów Militarnych "Gąsienice i Podkowy", którego tematem przewodnim będą wojska inżynieryjne, na który już teraz w imieniu organizatorów zapraszam wszystkich Chojniczan zainteresowanych tą tematyką (a takich wśród mieszkańców naszego miasta nie brakuje).

Dariusz Wałdoch

fotoreportaz.jpg

  1. 13 lutego 2016  14:22   No proszę ! nie ... (1)   zainteresowany

    No proszę ! nie wiedziałem,że w Chojnicach są tacy zapaleńcy (militaryści). Mają jakieś miejsce swoich spotkań? Z kim się kontaktować ?

    2
    0
    Pokaż/ukryj odpowiedzi
  2. 12 lutego 2016  14:55   Ja im zazdroszczę :-)))   anonim

    Ja im zazdroszczę :-)))

    1
    0
  3. 12 lutego 2016  14:49   Było zaje...fajnie! Na letni ...   kręcioły

    Było zaje...fajnie! Na letni też na pewno pojedziemy!

    1
    0
  4. 11 lutego 2016  08:55   Niezapomniane dwie imprezy w ...   Julita z ekipą

    Niezapomniane dwie imprezy w Kasynie Poligonowym !!! Klimat niesamowity ! Dziękujemy i do następnego wypadu militarnego.

    1
    0
  5. 11 lutego 2016  05:52   e tam, jak jest wóda to i na ... (1)   anonim

    e tam, jak jest wóda to i na stypie jest wesolo

    0
    0
    Pokaż/ukryj odpowiedzi
  6. 10 lutego 2016  22:58   Mówi się,że Polacy to niby ...   Roxana

    Mówi się,że Polacy to niby tacy sfrustrowani ale są i tacy,którzy potrafią się fajnie bawić i spędzać czas w doborowym towarzystwie.

    2
    0
  7. 10 lutego 2016  22:46   Aby kontynuować taką pasję ...   młody

    Aby kontynuować taką pasję potrzebne są trzy rzeczy: pieniądze,czas i ...mocna,zdrowa wątroba ! :-) Szacun za pasję !

    2
    0
  8. 10 lutego 2016  19:42   Widać po fotkach,że nie ... (2)   Franz

    Widać po fotkach,że nie tylko samą zabawą żyli uczestnicy.Wielki PLUS,że znaleźli czas aby oddać hołd jeńcom wojennym poległym w Oflagu IID Gross Born.

    1
    0
    Pokaż/ukryj odpowiedzi
    • 12 lutego 2016  14:54   do gch ...   anonim

      ty pewnie polegniesz na brzozie a legenda pójdzie w świat,że była mgła

      0
      0
    • 11 lutego 2016  22:23   Zmarłym !!!   GCH-0007

      Zmarłym w obozie a nie poległym, mylisz pojęcia tak jak kaczor który też ciągle pier....., że tych 96 pod Smoleńskiem poległo!

      0
      0
  9. 10 lutego 2016  13:02   Polecam filmik z tegorocznej ...   zlotowicz

    Polecam filmik z tegorocznej zimowej edycji zlotu w Bornem Sulinowie : http://www.gawex.pl/wiadomosci/informacje_wideo/2431/V-POLIGON-ZIMOWY-W-BORNEM-SULINOWIE-08-lutego-2016

    1
    0