Groźny kleszcz

Kleszczowe zapalenie mózgu stanowi zagrożenie przede wszystkim dla osób chętnie przebywających na świeżym powietrzu, zwłaszcza w lesie. Ryzyko ukąszenia przez zakażonego kleszcza wzrosło na skutek powodzi.

7 lipca 2010  17:10

W Polsce licznie występuje kleszcz pospolity (kleszcz pastwiskowy) (Ixodes ricinus).   |  fot. internet

Wiesław Rozbicki, rzecznik stołecznego sanepidu, ostrzega: „W tym roku kleszcze rozmnożą się w błyskawicznym tempie”. Anna Paziewska, doktorantka   z Zakładu Parazytologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, dodaje: „Na terenach zalanych nie ma kleszczy, ale już w bliskich okolicach powodzi jest ich bardzo dużo”. Przeprowadzone w 2009 roku badania wykazały znaczny wzrost liczby zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu w Polsce. Powiat chojnicki nie należy na szczęście do obszarów zagrożonych, wakacje łączą się jednak z wyjazdami. Podczas wypoczynku na Mazurach, spływu Czarną Hańczą, spacerów po Augustowskich lasach, wyjazdów do Białowieży czy w Karkonosze należy pamiętać o profilaktyce.

Podczas spacerów w lesie należy nosić nakrycie głowy oraz odzież zasłaniającą możliwie największy obszar ciał (najlepiej w jasnym kolorze – ułatwia dostrzeżenie wędrującego po niej kleszcza). Ubranie można spryskać preparatem przeznaczonym do odstraszania kleszczy (istnieją też środki przeznaczone do spryskiwania skóry). Nie należy siadać na zwalonych pniach drzew – jest to ulubione miejsce pobytu młodych kleszczy. Po powrocie należy jak najszybciej obejrzeć całe ciało, zwłaszcza fałdy skórne, pępek i pachwiny.

Objawy kleszczowego zapalenia mózgu to m.in. zaburzenia świadomości, przewlekła senność, ból głowy oraz wysoka gorączka. Potem pojawiają się również poważne objawy neurologiczne: drgawki, opadające powieki, gałki oczne skierowane do góry (skutek uszkodzenia pnia mózgu), oczopląs poziomy, porażenie mięśni obręczy barkowej i kończyn dolnych. Choroba bezwzględnie wymaga hospitalizacji, ale często chory już nigdy nie odzyskuje pełnej sprawności. Aby uzyskać ochronę na najbliższy sezon aktywności kleszczy trzeba przyjąć co prawda dwie dawki szczepionki, istnieje jednak tzw. schemat przyspieszony, w którym dwie pierwsze dawki podawane są w odstępie dwóch tygodni. Aby odporność była pełna i długotrwała, po upływie około roku trzeba jednak pamiętać o trzeciej dawce szczepionki. Niestety, profilaktyka chorób odkleszczowych nie jest w Polsce refundowana.

Oprócz kleszczowego zapalenia mózgu kleszcze przenoszą też inne choroby, w tym boreliozę i dur powrotny. Choroby pokleszczowe stanowią często bagatelizowany problem. A przecież zdarzały się przypadki zgonów znanych osób z powodu ukąszenia przez kleszcza. Przykładowo Eugeniusz Priwieziencew, aktor znany z wielu filmów i serialu „Złotopolscy”, zmarł w wyniku powikłań boreliozy.

A. Werra